İzlenebilirlik Nedir?

Bir ürünün üretim, paketleme, depolama, sevkiyat aşamalarının ve satış noktasına ulaşana dek geçirdiği tüm işlemlerin kayıt altına alınmasına izlenebilirlik denilmektedir. Kaydedilen bilgilerin gerektiği hallerde paylaşılabilmesi de izlenebilirlik dahilindedir. Ayrıca ürün bileşenlerinin kaynağına dair verilerin kayıt altına alınması, etkin bir izlenebilirlik sisteminin ön koşuludur. ISO 9001’e göre izlenebilirlik: Bir nesnenin geçmişinin, uygulamasının veya konumunun izlenebilme yeteneğidir. İzlenebilirlik sistemi bu sayede insan sağlığını riske edecek bir ürünün kaynağına, sorun varsa hangi aşamada gerçekleştiğine ya da sorunun nedenine ulaşılmasını sağlar.

Günümüz dünyasında ürün, haliyle de üretim çok çeşitlenmiş, ihtiyaç ve lüks tüketim malları sayılabilecek bütün ürünler birçok alternatifle satış aşamasındaki yerini almıştır. Ürünler gibi üretim metotları, lojistik yaklaşımları hatta katkı maddeleri de bu gelişmeden nasibini alıyor. Bunun bir sonucu da yasal düzenlemelerin şekillenmesi. Otoriteler, yaşanan gelişme ve değişmeler doğrultusunda kanunlarını belirliyor ya da revize ediyor. Bugün birçok yasa koyucu, izlenebilirlik çalışmalarına hız vermiş durumda. Üretim kalitesinin üst seviyede olmasını isteyen firmalar da izlenebilirlik teknolojileri ile maksimum verimi hedefliyor. Tam bu noktada konu başlığını değiştirmemiz, içeriği detaylandırmamız gerekiyor:

Neden İzlenebilirlik?

Ürünlerin izlenebilir olmasının birden fazla nedeni olabilir ancak en temel neden tüketici sağlığı. Güvenli ürün ile tüketici sağlığındaki ilişkinin farkında olan tedarik zinciri paydaşları ve otoriteler, izlenebilirlik uygulamalarının etkinliğini sağlama uğraşındalar. İzlenebilirlik uygulamalarının en etkin kullanıldığı alan olan ilaç endüstrisi bu konuda mesafe kat etmiş durumda. ABD, Türkiye, Rusya ve AB üyesi ülkeler ilaç endüstrisinde izlenebilirliği çoktan uygulamaya koydu. Sebebi ise ürkütücü seviyelere ulaşan ilaç sahteciliği. Geriye kalan hemen hemen bütün endüstrilerin de izlenebilirlik uygulamalarına geçmesinin temelinde insan sağlığı ve bunu tehlikeye atan sahtecilik yer alıyor. Bir ürünün nerede, ne zaman ve hangi amaçla bulunduğu bilgisi de tedarik zinciri paydaşlarına bilgi ve gelişim katkısı sağladığı için izlenebilirlik apayrı bir önem taşır hale geliyor.

İzlenebilirlik uygulamalarına geçişin ana nedenlerini maddelendirecek olursak:

İzlenebilirliğin Avantajları

İzlenebilirliğin nedenleri, aynı zamanda avantajlarıdır diyebiliriz. Bunlar haricinde bireyin, firmaların ve otoritelerin, nedenlere sığdıramayacağımız birden fazla avantajı da bulunmaktadır. Temelden gidelim; hepimiz yediğimiz yiyeceklerin, kullandığımız şampuanın, içtiğimiz ilacın kaynağını, bileşenlerini ve hangi koşullarda üretildiğini merak ederiz. Meraktan da öte bunları bilmek elbette hakkımız. Durumun farkında olan üreticiler, daha önce de belirttiğimiz gibi tüketicilerine şeffaf olmak ve üretim operasyonlarında sistematik bütünlük sağlamak için izlenebilirlik üzerine çalışıyorlar. Otoriteler de insan sağlığını odağa koyarak kanunları dizayn ediyor.

Başta sağlığın korunması olmak üzere, kaliteli ürüne ulaşmak, güvenli ürün elde edebilmek, ürünlere dair kaynak öğrenimini gerçekleştirmek ve herhangi bir problemde yasal yollara kanıt sunabilmek izlenebilirliğin bireye sağladığı avantajlar arasındadır. Kaynakların doğru kullanımı da gelecek nesillere ve dünyaya fayda sağlayacağından en büyük toplumsal avantajdır.