Sürdürülebilir Gıda İzlenebilirlik Sistemi için Temel Bilgiler

Ürün izlenebilirliği, 2000’li yılların başından bu yana birçok endüstri tarafından toplam kaliteyi arttırmak amacı ile kullanılmaktadır. Günümüzde toplum sağlığını yıkıcı bir şekilde etkileme potansiyeli olan gıda gibi ürünlerin de izlenebilir olması, yasa koyucular tarafından zorunlu hale getirilmektedir. Yakın zamanda Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi (FDA), FSMA kapsamında gıda izlenebilirliği konusunda bir çalışma başlatmıştır. Aynı şekilde Rusya, CRPT projesinde gıda izlenebilirliğini ele alarak sütler için uygulamaya koymuştur. Avustralya ise blok zinciri teknolojisi ile tüm et ürünlerini kapsayan yenilikçi bir izlenebilirlik uygulamasını (beef blockchain) hayata geçirmiştir. Bunların dışında diğer ülkelerin gıda otoriteleri de risk grubunda olduğu düşünülen ürünler için izlenebilirliği bir zorunluluk olarak tanımlamaya başlamış görünüyor. 

Kısa bir zaman aralığında, gıda üretimi yapan şirketlerin, tedarik zincirlerini yasa koyucuların gıda izlenebilirliği konusunda hazırlamış oldukları yönetmeliklere uygun hale getirmesi ve işletebilmesi gerekecektir. FDA’nın FSMA’ya uygunlaştırmayı teklif ettiği ürün listesine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Bir işletmenin tedarik zincirini izlenebilirlik gerekliliklerine göre yeniden tasarlaması ve hayata geçirmesi, büyük ölçekli bir dijital dönüşüm projesidir. Bu makalemizde mevcut bir tedarik zincirinin izlenebilirlik gerekliliklerine göre yeniden nasıl tasarlanabileceğini açıklamaya çalışacağız. 

İzlenebilirlik, bir ürünün yaşam döngüsü boyunca tedarik zinciri içerisindeki durum bilgisini takip etmek için kullanılır. Durum bilgisi, ürünün nerede olduğu, hangi ortam koşullarında saklandığı ve transfer edilme zamanı gibi verilerden oluşur. Fakat izlenebilirlik konusunda küresel standartlar hazırlayan GS1 organizasyonu, tüm pazarların ortak gerekliliklerini analiz ederek durum bilgisi için “ne, nerede, ne zaman ve neden” bilgilerini temel almıştır. Sonuç olarak bir üretici, toptancı, dağıtıcı veya satıcı, her bir satılabilir  gıda ürünü için “ne, nerede, ne zaman ve neden” sorularına yanıt verebiliyorsa izlenebilirlik sürecini tamamlamış demektir. 

Otoriteler ülke seviyesinde izlenebilirlik sistemlerini dağıtık veya merkezi bilgi barındıran sistemler üzerine inşa edebilmektedir. Bu ayrım yapılırken ülkenin ticari dinamikleri, güvenlik koşulları ve pazar alışkanlıkları göz önünde bulundurulmaktadır. Hangi sistem tercih edilirse edilsin izlenebilirlik, ürün ve marka güvenliğini garanti etmeye yarayan yegane araçtır.

İzlenebilirliğin sağlanabilmesi için ürünlerin kimliklendirilmesi gerekmektedir. Her bir ürünün kimliklendirilmesi, ilk bakışta zor bir operasyon gibi görünse de üretmiş olduğu tüm ürünleri serileştirebilen ilaç endüstrisinin varlığı iyi bir örnek oluşturmaktadır.. 

Gıda ürünlerinin ambalajlama süreçlerinde serileştirme için kullanılabilecek en pratik yöntem, GS1 uyumlu Data Matrix koddur. Küçük bir alanda yüksek veri barındırma kapasitesine sahip olan bu 2D barkod teknolojisi, ilaç endüstrisinde rüştünü çoktan ispatlamıştır. Birçok baskı metodu ile uygulanabilen bu 2D barkod, her seviye ürün ambalajını 10 x 10 mm’ lik bir alanda kimliklendirebilir. Gıda ürünlerinin serileştirilmesi için kullanılabilecek yöntemleri daha detaylı inceleyebilmek için lütfen tıklayın

Serileştirme, izlenebilirliği sağlamanın ilk adımıdır. Fakat gıdaların serileştirilmesi, aynı zamanda izlenebilir olduğu anlamına gelmez. Doğru bir gıda izlenebilirliği sistemi, serileştirilmiş ürünü paydaş veya son tüketici sorguladığında “ne, nerede, ne zaman ve neden” sorularına yanıt vermelidir.

İzlenebilir bir tedarik zincirini oluşturmak için, süreçleri firma içi ve firma dışı tedarik zinciri başlıkları altında ele almak gerekmektedir.

Firma İçi (Internal) İzlenebilirlik

Tedarik zinciri operasyonlarının önemli bir bölümü firma içerisinde gerçekleşmektedir. Üretim, depo ve sevkiyat gibi birbirinden bağımsız iş birimlerinin, izlenebilir ürünlere ait verileri kolayca ve güvenilir bir şekilde değiş tokuş yapabilmeleri sağlanmalıdır. Mevcut ERP ve MES yazılımları izlenebilirlik süreçlerine uygun olarak yeniden tasarlanmalı, serileştirme ekipmanları ile bahsi geçen sistemler entegre edilmelidir.

Firma Dışı (External) İzlenebilirlik

Bu süreçte izlenebilirliği sağlamak için hedef pazarın dinamikleri titizlikle analiz edilmelidir. Çünkü hedef pazar otoritelerinin gereksinimleri birbirinden farklı olacaktır. Daha önce ülkelerin izlenebilirlik sistemlerinin merkezi ve dağıık uygulamalar olabileceğinden bahsetmiştik.

Aşağıda bu sistemlerin kısa tanımlarını bulabilirsiniz.

Merkezi İzlenebilirlik Sistemi

Otoritenin izlenebilirliği merkezi olarak yönettiği ülke seviyesinde uygulamalarda, paydaşların belirli rolleri bulunmaktadır. Paydaşlar, üstlendikleri rollere ait izlenebilirlik verilerini merkezi sistem ile paylaştığında sorumlulukları sona ermiş olur. Türkiye, Brezilya, Rusya ve Avrupa Birliği Ülkeleri, ilaç endüstrisi için bu tip bir izlenebilirlik sistemini uygulamaya başlamıştır.

İzlenebilirlik konusunda uzmanlaşmış olan VISIOTT, projelerinize katma değer katabilecek ürün çeşitliliğine ve endüstriyel birikime sahip bir teknoloji firmasıdır. İzlenebilirlik projelerinizde gerek duyulan serileştirme ekipmanlarını ilaç, gıda, kozmetik ve patlayıcı endüstrilerinin gereksinimlerine göre tasarlamakta ve üretmektedir. VISIOTT’nin üretmiş olduğu ekipmanların izlenebilirlik verisini yöneten Level2, Level 3 ve Level 4 seviyede yazılım çözümleri bulunmaktadır. Proje yönetimi ve danışmanlığı, kalite belgelerinin revize edilmesi ve satış sonrası destek faaliyetlerini de herhangi bir üçüncü tedarikçi kullanmadan kendi bünyesinden sağlamaktadır. 

VISIOTT’nin uçtan uca izlenebilirlik çözümlerini daha iyi tanımak ve bilgi almak için aşağıdaki formu doldurarak satış ekibimizle iletişime geçebilirsiniz.